LAOS rekt op
De ene dag tekent hij steentjes voor bestrating, de volgende dag visualiseert hij visies voor hele dorpen, steden en landschappen. Als projectleider en senior ontwerper bij LAOS Landschapsarchitectuur werkt Bart Dijk in de breedte van het vak landschapsarchitectuur. En dat komt in het project Waterveiligheidslandschappen goed van pas.
Anders dan anders
Het project Waterveiligheidslandschappen gaat over het ontwikkelen van brede beleidsinstrumenten en de verre toekomst. LAOS krijgt niet dagelijks dit soort klussen, maar wie wel? Zo’n verre tijdshorizon en extreme scenario’s in planvorming kom je niet vaak tegen. Het rekt gewoon letterlijk je denken en referentiekader op. En dat gaat helpen om de concretere projecten beter te maken. Dat weet Bart zeker. De koppeling tussen beleid en maakprojecten en de koppeling tussen de verschillende tijdshorizonten zijn waardevol voor elk volgend project. Vaste waarden komen op losse schroeven te staan. Zo worden in elk ander project bijvoorbeeld waterwingebieden of Natura 2000 gebieden als onveranderlijk gezien. Terwijl als je ver in de tijd terugkijkt, dan zie je dat die waarden niet zo vast zijn. Dus in de verre toekomst waarschijnlijk ook niet. Het is de verre tijdshorizont in dit project die tot nieuwe inzichten leidt.
Het LAOS team
LAOS is vooral betrokken bij de casus in de kop van Noord-Holland. Bart coördineert het onderzoek. Hij stelt de deelonderzoeksvragen op voor het LAOS team. Het team heeft informatie uit het gebied opgehaald voor een ruimtelijk en planologisch onderzoek. Die informatie wordt vervolgens in de werksessies naar de andere partners gecommuniceerd en aangevuld met kennis van de gebiedspartners. Bart verbeeldt de informatie en ideeën die ter sprake komen. Zijn collega Mathijs Dijkstra is dan voorzitter, ook wel ateliermeester genoemd.
Verbinden
Veel overheden en waterschappen zijn gewend om vooral binnen hun eigen deelgebied, taak of projecttijd te werken en te denken. Door dat systeem zijn er zat visies gemaakt waarbij vrij weinig aanknopingspunten zitten om werkelijk iets te maken, weet Bart. Ondanks dat, heeft Bart er alle vertrouwen in dat dit onderzoeksproject gaat helpen om anders te denken over toekomstige projecten die iets dichter in de tijd liggen. Landschapsarchitecten denken vaak integraler dan veel andere mensen in het werkveld. Omdat LAOS betrokken is bij zowel concrete maakprojecten als het opstellen van visies, weten zij wat er nodig is om visie en beleid zo te maken dat het ook lijdt tot werkelijkheid.
Betrokken onderzoeksinstellingen (Wageningen University & Research en Deltares) zijn gericht op het uitvoeren van een degelijk onderzoek en een zo compleet mogelijke analyse op te leveren. LAOS is meer gericht op ideevorming en visie ontwikkelen. Daardoor is er meestal minder tijd voor uitgebreid onderzoek, wat een leidmotief is om sneller keuzes te maken. Het conceptdenken en de visionaire houding van LAOS is een mooie aanvulling op het team van onderzoekers.
Robuustheid
Het LAOS team versimpelt graag waar mogelijk. Er is al zoveel ruis om ons heen. Veranderingen zijn vaak cumulatief, op alle schaalniveaus. Als je een ontwerp na 10 jaar bekijkt, dan schrik je je het rambam van alle veranderingen die zijn aangebracht. Vaak met weinig oog voor het oorspronkelijk idee of de ruimtelijke samenhang. LAOS verdiept zich al jaren in wat onze omgeving nodig heeft om goed te blijven functioneren, zodat we op onze omgeving kunnen blijven rekenen. Hoe helderder een plan of visie is opgeschreven en uitgetekend, hoe leesbaarder het voor iedereen is en hoe bestendiger voor de toekomst.
Uitkomst
Het project is geslaagd als de gebiedspartners inzien dat een samenwerking tot meerwaarde leidt, zeker als het gaat om die lange tijdshorizon. Het is mooi dat het project maar liefst vier jaar duurt. Dan heb je de tijd om het anders denken te laten beklijven. Bovendien is de kans reëel dat er zich in die lange periode kansen voordoen om andere projecten aan te haken. Er is dan meer kans dat de ontwikkelde beleidsinstrumenten daadwerkelijk toegepast gaan worden.
